●Het leven toen
Ik ben in 1917 in Nakanosho, gemeente Mitsugi (nu Innoshima-Nakanosho-cho, Onomichi) geboren. Mijn vader werkte bij het postkantoor van Nakanosho en mijn moeder was fulltime huisvrouw en bewerkte een kleine akker. Ik was de oudste van drie kinderen. Twee jaar na mijn geboorte werd mijn jongere broer geboren. Mijn zusje overleed kort na haar geboorte in 1924. Daarna overleed mijn moeder. Vanaf die tijd was ik alleen met mijn vader.
In 1939 werd ik opgeroepen voor militaire dienst in de 5de Divisie Veldartillerie van het 5de Regiment. Als korporaal werd ik drie jaar lang naar verschillende gebieden in Vietnam en China uitgezonden. Na mijn dienstplicht ging ik bij een vestiging in Hikari van het Marukashi warenhuis werken, dat gerund werd door mijn neef. In 1943 veranderde ik van baan en werkte ik bij de vestiging van de Miyaji staalfabriek in Hikari, die geleid werd door mijn grootvader van vaders kant. De reden om van baan te veranderen, was de locatie van het hoofdgebouw van het nieuwe bedrijf, dat dichter bij het huis van mijn vader was. Dat leek mij veel gemakkelijker, omdat ik voor hem moest zorgen. Ik ben in die tijd getrouwd. Mijn oudste zoon werdin april 1944 geboren.
In april 1945 kreeg ik voor de tweede keer een oproep van het leger. Deze keer bracht ik mijn vrouw en kind naar Innoshima. Ik werd weer in het 5de Regiment, Veldartillerie ingedeeld, maar nu werkte ik als beheerder van het militieregister voor het hoofdkwartier. De meeste troepen waren naar verschillende gebieden uitgezonden, om het land te verdedigen. Slechts een beperkt aantal soldaten bleef in het hoofdkwartier. Mijn hoofdtaken waren het opzetten van een militieregister en het distribueren van het militaire boekje. Ik hoefde niet eens aan de militaire oefeningen deel te nemen.
Sergeant Okada, de officier direct boven mij, die uit Kobatake in de gemeente Jinseki (tegenwoordig Jinsekikogen-cho gemeente Jinseki) kwam, was een bijzondere man. We werkten met zijn tweeën in dezelfde ruimte en hij mocht mij graag.
Vanaf juni 1945 werden onze troepen Reserve Artillerie District Chugoku (Chugoku, 111ste Divisie) genoemd. De eenheid bevond zich ten westen van het kasteel van Hiroshima. Rondom de gracht, waar vier batterijen geschut stonden, werden een aantal barakken van twee verdiepingen hoog gebouwd.
●De atoombom
Toen ik uit militaire dienst werd ontslagen, was ik van plan naar mijn oude werkgever terug te keren. Het bedrijf waar ik destijds werkte, leek hetzelfde plan met mij te hebben. Een brief van de directeur met het verzoek of ik naar een belangrijke vergadering in Hikari wilde gaan, werd op het bataljon afgeleverd. Ik moest mijzelf ertoe dwingen om verlof te vragen. Mijn excuus om te gaan, zouden mijn kameraden niet waarderen, zodra ze zouden horen dat ik voor het bedrijf van mijn familie voor zaken dringend weg moest. Terwijl ik niet zeker wist wat ik moest doen, zei mijn sergeant Okada heel begripvol: “Maak je geen zorgen. Ik zorg dat je toestemming krijgt.” Dankzij hem werd speciale toestemming verleend en was ik op zondag 5 augustus in Hikari. Ik kreeg verlof onder de voorwaarde dat ik de volgende dag meteen de trein terug naar mijn eenheid zou nemen.
Op 6 augustus stond ik om 4 uur ’s morgens op en nam na het ontbijt de trein vanaf het station in Hikari. Om kwart over 8 ’s morgens, toen de atoombom ontplofte, moet mijn trein precies in die buurt zijn geweest, vlak vóór het station Iwakuni. De trein maakte veel lawaai en ik heb de explosie zelf niet gehoord. Maar alle passagiers keken door de ramen naar buiten en zeiden dat een enorme rookwolk in de vorm van een paddenstoel zich boven Hiroshima verrees. De trein bleef zonder enige aankondiging doorrijden. Niemand wist wat er precies gebeurd was. Plotseling stopte de trein op het station van Itsukaichi. Daar, op het station waar alle vorige treinen ook gestopt waren, werden de passagiers verzocht uit te stappen, omdat men niet meer verder richting Hiroshima zou rijden. Ik zou te laat komen. Ik had immers beloofd meteen naar mijn eenheid terug te keren, zodra de trein in Hiroshima om 09:00 uur zou aankomen.
Voor het station Itsukaichi, waar een locomotief stond die witte rook spuugde, werd het zo donker als de nacht en ik kon de andere mensen nauwelijks waarnemen. Na een tijdje, toen de zwarte rook begon op te trekken, zag ik dat er een voertuig van de Marechaussee geparkeerd stond. Het scheen dat ze net klaar waren met een opdracht en ik vroeg ze of ze mij naar het kasteel van Hiroshima konden brengen, in de hoop dat ik zo bij mijn eenheid zou kunnen komen. Ze stemden bereidwillig toe. Ze waren met zijn tweeën, een korporaal en een sergeant. Ze zagen er heel levenslustig en zonder zichtbare verwondingen uit. Het leek erop dat ze niet direct aan de radioactieve straling hadden blootgestaan. Mochten ze vandaag nog leven, dan zou ik hen graag persoonlijk willen bedanken.
●In de stad na de atoombom
Ik weet niet meer precies welke route ze van Itsukaichi naar Hiroshima namen. Ik denk dat ze op een doorgaande weg door een aantal rijstvelden reden. Langs de weg bevond zich een stroom vluchtelingen die zo snel mogelijk van de ramp probeerden te ontsnappen. Nadat we de stad Hiroshima waren binnengereden, reden we langs de trambaan. Het leek erop dat iedereen al was geëvacueerd. De stad leek geheel verlaten. We zagen zelfs geen honden of katten meer rondlopen.
Hoewel ik ze eerder gevraagd had mij naar het kasteel van Hiroshima te rijden, zetten ze mij vlak voor de Aioi Brug af. Mijn eenheid bevond zich vlakbij de brug, dus dacht ik er gemakkelijk heen te kunnen lopen. Maar dat ging helemaal niet omdat de weg kokend heet was. Ik droeg schoenen met veters en zogenaamde ‘puttees’ (beenwikkels), maar ik kon geen meter vooruit komen en moest bij de brug stoppen.
Ik moet een uur lang op de brug bezig zijn geweest met een halve meter vooruit en een halve meter achteruit te komen. Opeens begon het te regenen. Het leken wel naalden die stuk voor stuk in mijn huid prikten. De regen was zwart en bedekte alles alsof het een olievlek was. Maar ik voelde mij niet met olie besmeurd. Er was nergens een schuilplaats op de brandende vlakte te vinden en ik werd helemaal tot op het bot doorweekt en moest wachten tot de regen zou ophouden.
Toen de regen stopte, veranderde de temperatuur ineens en werd het merkbaar koeler, alsof het herfst werd. De hete weg was voldoende afgekoeld om erover te kunnen lopen.
Toen ik bij mijn eenheid aankwam, vond ik de barakken in een betreurenswaardige staat. Het terrein waar de barakken stonden, was helemaal leeg. Alsof er nooit wat gestaan had. Alle gebouwen waren verbrand en weggespoeld door de regen.
Sergeant Okada was eerder dood dan levend. Hij had overal op zijn lichaam brandwonden, maar hij ademde nog. Door de zware verbrandingen herkende ik hem niet, totdat hij mij aansprak en zei: “Miyachi, geluksvogel!” Ik ging weg om ’s avonds weer op dezelfde plek terug te keren. Ik zag sergeant Okada niet meer. Hij was zeer waarschijnlijk naar een andere plek overgebracht.
Ik kan het mij niet precies meer herinneren, maar het zou kunnen dat ik direct na de zwarte regen op 6 augustus generaal Shunroku Hata van het Tweede Commando der Strijdkrachten tegenkwam. Ik kreeg van een adjudant het bevel om de generaal over de rivier de Temma te dragen, zodat hij niet nat zou worden. Generaal Hata was klein. Ik gehoorzaamde en nam de generaal, die helemaal niet zwaar was, op mijn rug.
●De reddingsoperaties
Op het westelijk Paradeterrein werden ongeveer 90 soldaten die de atoombom hadden overleefd, bijeengebracht. Ik en de andere soldaten moesten lichamen cremeren. Het was een enorm groot aantal lichamen dat gecremeerd moest worden. Het ging om 250 tot 300 lichamen per dag.
Wat mij vooral bijgebleven is, is dat er twee dode Amerikaanse soldaten op de trappen van het kasteel van Hiroshima lagen. Het moeten twee krijgsgevangenen uit het gebouw vlakbij het kasteel zijn geweest, dat toen daarvoor werd gebruikt.
Op 6 augustus, de dag van de bomexplosie, hadden wij niets te eten en ik nam mijn 30 manschappen mee naar het stadhuis om daar biscuits te halen. In het stadhuis liep het anders als we hadden gedacht. We onderhandelden met de ambtenaren maar werden niet serieus genomen. We kregen geen biscuits. We hadden geen keus en in een poging het hongergevoel te vergeten, dronken wij heet water met suiker. Vanaf 7 augustus lukte het ons, dankzij hulptroepen van buiten de stad, rijstballen en harde biscuits op rantsoen te krijgen.
Tot eind augustus gingen wij door met de reddingsoperaties en moesten buiten slapen.
Op 31 augustus kwam eindelijk het bevel dat alle eenheden opgeheven moesten worden. Als eenheden worden opgeheven, worden de voorraden die in de militaire pakhuizen opgeslagen staan, onder de soldaten verdeeld. Ik kreeg uniformen en dekens. Sommige soldaten die van het platteland kwamen kregen paarden en reden daarop naar huis.
Op 1 september ging ik in de haven van Itozaki aan boord van een schip en keerde terug naar Innoshima.
●Ziektes
Ongeveer twee maanden na mijn terugkeer in Innoshima, moest ik plassen op een akker en merkte dat ik ongeveer 1 sho (= ongeveer 1,8 liter) bruin gekleurde urine plaste. Dit bleef maar doorgaan. Een jaar later moest ik met maag-darm problemen in het ziekenhuis worden opgenomen. Later moest ik voor een niet goed werkende lever opgenomen worden. In 1998 kreeg ik blaaskanker en moest daarvoor steeds opgenomen en behandeld worden.
In september 1960 kreeg ik het medisch paspoort voor overlevenden van de atoombom. Voordat ik het kreeg, vroeg ik mij af of ik het wel wilde hebben, maar op advies van de gemeente ik vroeg het toch aan. Vervolgens was ik iedere keer weer dankbaar dat ik het paspoort had, zodra er weer een ziekte, die in verband werd gebracht met de atoombom, bij mij werd geconstateerd.
●Na de oorlog
Na de oorlog opende ik een winkeltje in Innoshima. Het was een kleine plattelandswinkel en we verkochten niet alleen levensmiddelen maar ook gepelde en geslepen rijst en granen, gezuiverde olie en later ook keukenapparaten. Het was geen gemakkelijk leven maar door zuinig te leven lukte het mij de universitaire opleidingen van mijn kinderen te betalen.
In 1946, kort nadat mijn oudste dochter werd geboren, overleden mijn vrouw en de baby. Ik hertrouwde in 1947 en kreeg met mijn huidige vrouw twee zonen en één dochter. Omdat mijn kinderen kort na de oorlog werden geboren, hadden ze allemaal een zwakke gezondheid. Ik vermoedde dat dat kwam doordat ik aan de radioactieve straling van de atoomboom had bloot gestaan. Mijn vrouw drukte mijn dochter op het hart niet te praten over het feit dat zij tot de tweede generatie atoombomslachtoffers behoorde. Dat zou de kans op een huwelijk kleiner kunnen maken.
●Senior officier is gesneuveld door de atoombom
Als er na de atoombom nog oorlog was geweest, dan zou dat voor Japan grote gevolgen hebben gehad. Ik ben van mening dat de vrede van nu te danken is aan de vele slachtoffers van toen.
Het feit dat ik toen niet direct aan de radioactieve straling heb blootgestaan en dat ik vandaag nog leef heb ik te danken aan sergeant Okada’s groothartige besluit mij verlof te verlenen. Ik ben sinds 6 augustus - toen hij zei: “Miyachi, geluksvogel!” - het spoor van de sergeant kwijt geraakt. Het kwelde mijn geest. Ik wilde mijn grote dankbaarheid aan de sergeant betuigen. Mijn kinderen begrepen mijn wens. Na een zoektocht via internet en na navraag bij diverse tempels te hebben gedaan, vonden ze uiteindelijk het graf van sergeant Okada.
In 2007 heb ik met mijn hele familie een bezoek gebracht aan het graf van sergeant Okada. Nadat ik er mijn gevoelens van dankbaarheid en respect had uitgesproken, viel er eindelijk een enorme last van mijn schouders.
|
