国立広島・長崎原爆死没者追悼平和祈念館 平和情報ネットワーク GLOBAL NETWORK JapaneaseEnglish
 
Select a language / Ελληνική(Greek・ギリシャ語) / Memoirs (Διαβάστε απομνημονεύματα επιζήσαντων της ατομικής βόμβας)
 
Αξέχαστο γεγονός εκείνο το καλοκαίρι 
Σιμοτάκε Τσιγιόκο(SHIMOTAKE Chiyoko ) 
Φύλο Γυναίκα  Ηλικία όταν έγινε ο βομβαρδισμός 24 
Έτος συγγραφής 2009 
Τοποθεσία όταν έγινε ο βομβαρδισμός Χιροσίμα 
Hall site Εθνικό Μέγαρο Ειρήνης της Χιροσίμα στη Μνήμη των Θυμάτων της Ατομικής Βόμβας 

● Η ζωή κατά τη διάρκεια του πολέμου
Γεννήθηκα το 1921 στην Τονόγκα-μούρα (αργότερα Κάκε-τσο, η σημερινή Ακιότα-τσο), της επαρχίας Γιαμαγκάτα- γκούν στο νομό Χιροσίμα.

Το 1940 ή 1941, έφυγα από το σπίτι των γονιών μου και παρακολούθησα μαθήματα τελετής τσαγιού, ανθοδετικής και εθιμοτυπίας με μία δασκάλα καλών τρόπων η οποία ήταν γνωστή για την αυστηρότητά της, μένοντας στο σπίτι της στην Τσούτσουγκα-σον (τη σημερινή Ακιότα-τσο).

Αυτό με βοήθησε πολύ στην μετέπειτα ζωή μου. Αρκετά χρόνια αργότερα, αφού πέθανε η δασκάλα, ο πρόεδρος της επιθεώρησης εκπαίδυσης της Τσούτσουγκα-σον μου ζήτησε να αναπληρώσω τη θέση της και να διδάσκω. Μπόρεσα κι έβγαλα χρήματα από τις πληρωμές του χωριού για διαλέξεις.

Από εκεί γνώρισα τον Χισάσι Καγουαμότο, ανιψιό του Δημάρχου της Τονόγκα-μούρα, και τον παντρεύτηκα τον Μάιο του 1944. Ο γάμος μας έγινε λόγω της σχέσης του πατέρα μου, ο οποίος εργαζόταν στο γραφείο της Τονόγκα-μούρα, με το Δήμαρχο. Μετά το γάμο, μέναμε με τους γονείς του συζύγου μου (τον πεθερό τον έλεγαν Καμεσαμπούρο και την πεθερά Σεκίγιο) κοντά στη γέφυρα Τσουρούμι στην Χιτζιγιάμα-χονμάτσι, στη Χιροσίμα. Ο σύζυγός μου είχε επιχείρηση ρολογιών αλλά μας πίεσαν να την κλείσουμε γιατί υπήρχαν πολλά καταστήματα αυτού τύπου στην ίδια γειτονιά και δεν χρειάζονταν τόσα. Στη δύσκολη κατάσταση του πολέμου που υπαγόρευε ότι δεν χρειάζονταν δύο νοικοκυρές στο ίδιο νοικοκυριό και ότι οι γυναίκες θα πρέπει κι αυτές να δουλεύουν, ξεκινώντας από τον επόμενο μήνα του γάμου μου πήγα να δουλέψω στο στρατιωτικό οπλοστάσιο της Κασούμι-τσο όπου δούλευε κι ο πεθερός μου.

● Πριν από την έκρηξη της ατομικής βόμβας
Ο πεθερός μου ήταν και αυτός από την Τονόγκα-μούρα. Η πεθερά μου σχεδίαζε επίσκεψη στην Τονόγκα-μούρα στις 3 Αυγούστου, αλλά εκείνο το πρωί ξαφνικά άλλαξε γνώμη και μου είπε «Πήγαινε εσύ πρώτα. Θα έρθω και εγώ κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Όμπον και θα μείνω για 10 περίπου ημέρες» Έτσι πήγα στο σπίτι των γονιών μου στην Τονόγκα-μούρα από τις 3 έως τις 5 Αυγούστου. Όταν διέσχεζα τη γέφυρα Τσουρούμι, η πεθερά μου έτρεξε και μου έδωσε μια ομπρέλα ηλίου σε καλή κατάσταση, και είπε «Άφησέ την στο σπίτι των γονιών σου γιατί αν την κρατήσουμε στη Χιροσίμα δεν είμαστε σίγουροι τι θα της συμβεί με όλες αυτές τις αεροπορικές επιδρομές» και συνέχισε «Χαιρειτισμούς στον πατέρα και τη μητέρα σου, και να είσαι πίσω στις 5 του μήνα» Την άκουγα, χωρίς να έχω την παραμικρή ιδέα ότι αυτά θα ήταν τα τελευταία λόγια της σε μένα. Όποτε πήγαινα στο σπίτι των γονιών μου, πάντα ήθελα να μένω εκεί όσο το δυνατόν περισσότερο και να χαλαρώνω, έτσι αποφάσισα να επιστρέψω σπίτι με το τελευταίο λεωφορείο που έφευγε το βράδυ της 5ης Αυγούστου. Όταν όμως ξεκίνησα για να γυρίσω σπίτι, δεν με άφησαν να μπω στο λεωφορείο και έπρεπε να επιστρέψω στο σπίτι των γονιών μου. Μόλις έμαθε ο πατέρας μου ότι δεν είχα γυρίσει στο σπίτι, με επέπληξε, λέγοντας «Όποιος δεν μπορεί να κρατήσει τον λόγο του είναι ευτελής. Με τι μούτρα θα ζητήσω συγγνώμη από τον Κο. και την Κα. Καγουαμότο για το ψέμα σου;», κι' έστειλε στην οικογένεια Καγουαμότο τηλεγράφημα που έλεγε «Θα φροντίσω να επιστρέψει η Τσιγιόκο σπίτι αύριο, οπωσδήποτε».

● Από τις 6 έως τις 9 Αυγούστου
Την επόμενη μέρα (6 Αυγούστου), παρόλο που είχα υποσχεθεί ότι θα έφευγα νωρίς το πρωί, ήμουνα ακόμα στο σπίτι των γονιών μου. Όμως, αν είχα φύγει από εκεί νωρίς το πρωί, θα είχα ζήσει την ατομική έκρηξη σε ένα μέρος πολύ πιο κοντά στο σημείο μηδέν. Η ώρα έφτασε 8:15 π.μ.  Μετά από μια λάμψη, έφτασε η έκρηξη σαν σεισμική δόνηση. Σταδιακά, ο αέρας έφερνε αμέτρητα κομμάτια κομμένου ή καμένου χαρτιού με τη λέξη «Χιροσίμα». Όταν τα είδα αυτά, σκέφτηκα ότι κάτι συνέβη στη Χιροσίμα. Μετά από λίγο, μας ενημέρωσαν ότι κάτι πολύ σοβαρό είχε συμβεί στη Χιροσίμα. Προσπάθησα να επιστρέψω στη Χιροσίμα, αλλά οι άνθρωποι είπαν ότι τη διαδρομή προς την πόλη δεν μπορούσαν να την κάνουν γυναίκες και παιδιά. Έτσι, πήγε πρώτα στην Χιροσίμα με τα πόδια πρώτα ο πατέρας μου για να ελέγξει την κατάσταση. Σύμφωνα με τον ίδιο, έφτασε πρώτα στην Χιτζιγιάμα-χονμάτσι, στο σπίτι που μέναμε  και ήταν όλα καμένα. Στα ερείπια της πυρκαγιάς βρήκε ένα μήνυμα που έγραφε, «Είμαστε σε έναν κοιτώνα στο οπλοστάσιο» Πήγε εκεί και συνάντησε τον άντρα μου και τα πεθερικά μου. Η πεθερά μου υπέφερε από σοβαρά εγκαύματα και ήταν ήδη στα πρόθυρα του θανάτου. Αφού είδε τον σύζυγο και τα πεθερικά μου, ο πατέρας μου πήγε να δει και το θείο μου στην οδό Χιγκάσι-Χακουσίμα-τσο. Το σπίτι του είχε καταρρεύσει εντελώς, οπότε ο θείος μου είχε απομακρυνθεί από εκεί κι είχε πάει στην περιοχή γύρω από το Κόι. Ο ξάδελφός μου, ο οποίος ασχολιόταν με κατεδαφίσεις κτιρίων στο πλαίσιο της επίταξης των μαθητών, ήταν νεκρός.

Αφού περπάτησε και είδε την κατάσταση της περιοχής, ο πατέρας μου επέστρεψε στην Τονόγκα-μούρα. Όταν έμαθα ότι η οικογένειά μου κι' ο σύζυγός μου βρίσκονταν σε κοιτώνα στο οπλοστάσιο, πήγα το πρωί της 8ης Αυγούστου στην Χιροσίμα, πρώτα με λεωφορείο και μετά με την ατομομηχανή (γραμμή Κάμπε). Στο δρόμο για τη Χιροσίμα υπήρχαν πολλοί ετοιμοθάνατοι τραυματίες που ανέπνεαν αδύναμα, ξαπλωμένοι στην πλατεία μπροστά από το σταθμό Κάμπε.

Ο καθένας τους είχε μόνο μία κονσέρβα δίπλα στο μαξιλάρι τους. Ακόμα και όταν όσοι έψαχναν να βρουν τις οικογένειές τους κοιτούσαν τα πρόσωπα των θυμάτων, φωνάζοντας το όνομα των αγαπημένων τους, κανένας τους δεν ήταν αρκετά δυνατός για να απαντήσει. Βλέποντας τόσους πολλούς τραυματίες, ανησύχησα τρομερά για τη δική μου οικογένεια.

Η ατομομηχανή σταμάτησε γύρω από την περιοχή του σταθμού Μιτάκι κι' είπαν στους επιβάτες να κατέβουν. Κατευθύνθηκα τότε προς τον κοιτώνα του οπλοστασίου, κουβαλώντας τρόφιμα, όπως τουρσί δαμάσκηνο και ρύζι που μου είχαν δώσει οι γονείς μου. Ωστόσο δεν ήξερα προς ποια κατεύθυνση να πάω βλέποντας τον καμμένο κάμπο. Έπρεπε να περπατήσω χωρίς να βλέπω κανένα γνωστό σημείο, κάτι που να ήξερα από πριν. Τότε είδα μια φωτιά. Υπέθεσα ότι κάποιος θα είναι εκεί και πήγα κοντά  για να ζητήσω οδηγίες μα διαπίστωσα ότι τη φωτιά τη χρησιμοποιούσαν για την αποτέφρωση πτωμάτων. Σε γέφυρες, η στις πλευρές του δρόμου, είτε στα ρυζοχώραφα, τα πτώματα αποτεφρώνονταν σχεδόν οπουδήποτε. Παρόλο που έβλεπα τα πτώματα να καίγονται δεν ένιωσα τίποτα και δεν με ένοιαζε η βρόμα.  Τα συναισθήματά μου πρέπει να είχαν παραλύσει.

Την νύχτα της 9ης Αυγούστου στις 3:00 π.μ., έφτασα τελικά στον κοιτώνα του οπλοστασίου. Παρόλο που η πεθερά μου είχε ήδη πεθάνει, το σώμα της βρισκόταν ακόμα εκεί δίπλα στην γωνία του δωματίου γιατί είχαν περάσει μερικές μόνο ώρες από το θάνατό της. Επειδή η πεθερά μου βρισκόταν στο χωράφι όταν έπεσε η ατομική βόμβα, ήταν σε φρικτή κατάσταση, είχε καεί σχεδόν όλο της το σώμα ενώ το πηγούνι και το στήθος της κρέμονταν. Ο πεθερός μου είπε πως ενώ άναβε κεριά παρατήρησε ότι δεν την άκουγε πια να βογγά και διαπίστωσε ότι είχε πεθάνει. Την επόμενη μέρα, ο πεθερός μου έφιαξε ένα ξύλινο κουτί, έβαλε την πεθερά μου μέσα και την αποτέφρωσε σε ένα χωράφι πατάτας.

● Ο θάνατος του συζύγου μου
Επειδή ο σύζυγός μου ήταν στο σπίτι, δεν έπαθε εγκαύματα και δεν είχε εμφανείς τραυματισμούς. Μου είπε ότι όταν άκουσε τις κραυγές τις πεθεράς μου που δούλευε στο χωράφι, βγήκε έξω για να τη σώσει.

Στις 15 Αυγούστου, ξύπνησα στις 5:00 π.μ. Παρόλο που ο σύζυγός μου μού είπε ότι δεν χρειαζόταν να σηκωθώ τόσο νωρίς, εγώ έκανα μπάλλες από ρύζι για να προσφέρω στο πνεύμα της πεθεράς μου αφού ήταν η έβδομη ημέρα μετά το θάνατο της οπότε θα έπρεπε να κάνουμε επιμνημόσυνη δέηση. Επίσης έφτιαξα χυλό ρυζιού για τους τρεις μας. Όταν προσπάθησα να δώσω χυλό ρυζιού στον σύζυγό μου που ήταν ξαπλωμένος μαζί με τον πεθερό μου στο πάτωμα, σε ένα δωμάτιο με τρία τατάμι, εκείνος δεν αποκρίθηκε. Είχε πεθάνει χωρίς καν ο πεθερός μου να το καταλάβει.

Επειδή είχαν μαζευτεί μύγες στο πτώμα του άντρα μου, για να αποτεφρωθεί το συντομότερο δυνατόν,  αν και πέθανε στις 15 ανέφερα στο τοπικό κυβερνητικό γραφείο ότι είχε πεθάνει στις 14 του μήνα, έτσι αποτεφρώσαμε το σώμα του την ίδια ημέρα.

Ο πεθερός μου έφτιαξε ένα ξύλινο κουτί και πάλι, αυτή τη φορά για τον άντρα μου. Βάλαμε τον άντρα μου στο κουτί και τον αποτεφρώσαμε. Επειδή το άναμμα της φωτιάς για την αποτέφρωση της πεθεράς μου μάλλον ήταν πολύ δύσκολο για να τον πεθερό μου, μου ζήτησε να αναλάβω εγώ την αποτέφρωση του συζύγου μου. Εγώ δεν ήθελα να βάλω φωτιά σε κάποιον που ανέπνεε το ίδιο πρωί, αλλά ήταν δική μου ευθύνη οπότε και άναψα τη φωτιά. Όταν το σώμα όμως άρχισε να καίγεται δεν μπόρεσα να μείνω άλλο εκεί. Προσπάθησα να απομακρυνθώ αλλά δεν μπορούσα να περπατήσω, δεν μπορούσα ούτε καν να σταθώ από το τρέμουλο στα πόδια μου. Η μόνη επιλογή που είχα ήταν να συρθώ ως το σπίτι. Από τα πτώματα που αποτεφρώνονταν εδώ και εκεί, έπαθα εγκαύματα στις παλάμες μου, τα γόνατα και τα πόδια, μπουσουλώντας πάνω στο καυτό έδαφος.

Την επόμενη μέρα, βγήκα έξω για να μαζέψω τα οστά του συζύγου μου και αναρωτήθηκα γιατί δεν είχε σημάνει κόκκινος συναγερμός, αφού πετούσαν εχθρικά αεροπλάνα ακριβώς από πάνω μας. Για αρκετό καιρό δεν γνώριζα ότι ο πόλεμος είχε ήδη τελειώσει.

● Υδροκυάνιο για αυτοκτονία
Στο οπλοστάσιο, είχαν δώσει σε όλες τις γυναίκες υδροκυάνιο. Μας είπαν να το πάρουμε σε περίπτωση που θα μας βίαζαν Αμερικανοί στρατιώτες, γιατί ήταν ατιμασμός. Όταν πέθανε ο άντρας μου, σκέφτηκα να πάρω το υδροκυάνιο νιώθοντας άχρηστη Όταν πέθανε ο άντρας μου, σκέφτηκα να πάρω το υδροκυάνιο νιώθοντας άχρηστη. Όταν ο πεθερός μου πήγε να δηλώσει το θάνατο του συζύγου μου στο τοπικό κυβερνητικό γραφείο, έβαλα νερό για να πάρω το υδροκυάνιο, αλλά εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα πώς θα αισθανόταν ο πεθερός μου, αν με έβρισκε κι εμένα νεκρή όταν γύριζε σπίτι. Γι' αυτό και αποφάσισα να μην πάρω το υδροκυάνιο, θεωρώντας ότι ο θάνατος δεν ήταν μία επιλογή που είχα και σκεπτόμενη ότι είχα καθήκον να φροντίσω τον πεθερό μου και γι΄αυτό δεν έπρεπε να πεθάνω.

Έκοψα τα μακριά μου μαλλιά και τα αποτέφρωσα μαζί με το σώμα του συζύγου μου, λέγοντας στο πνεύμα του «Συγγνώμη, αγάπη μου. Δεν μπορώ να έρθω μαζί σου. Αυτά δείχνουν πώς νιώθω για σένα» Αν δεν ήταν ο πεθερός μου, θα είχα πάρει το υδροκυάνιο.

Αφού επέστρεψα στην Τονόγκα-μούρα, ακόμα φύλαγα το υδροκυάνιο. Ένας μικρότερός αδερφός μου το βρήκε και το έκαψε, λέγοντας ότι δεν ήξερε τι θα έκανα αν το κράταγα κοντά μου. Δεν έχω λόγια να περιγράψω τη μυρωδιά του χημικού που καιγόταν.

● Ο θάνατος του πεθερού μου
Ο πεθερός μου είχε εκτεθεί στην ατομική βόμβα ενώ βρισκόταν στο οπλοστάσιο και υπέστη σοβαρά εγκαύματα στην πλάτη του. Γι' αυτό και πάντα κοιμόταν μπρούμυτα. Μετά το θάνατο του συζύγου μου, σκόπευα να πάω στην Τονόγκα-μούρα με τον πεθερό μου. Αλλά στις 25 Αυγούστου, απεβίωσε. Ήμουν μόλις 24 ετών και ξαφνικά ολομόναχη στη Χιροσίμα, έχοντας χάσει τον άντρα μου και τα πεθερικά μου. Αισθανόμουν έτοιμη να πεθάνω, αλλά δεν μπορούσα, ήταν καθήκον μου να πάω τα λείψανα των τριών τους στην πατρίδα των πεθερικών μου και να τα παραδώσω στους συγγενείς τους εκεί.

● Επιστροφή στην Τονόγκα-μούρα
Τελικά επέστρεψα στην Τονόγκα-μούρα στις 6 Σεπτεμβρίου, φέρνοντας μαζί μου τα λείψανα του συζύγου και των πεθερικών μου. Οι συγγενείς του συζύγου μου έκαναν κηδεία για την οικογένειά μου στο σπίτι τους. Επειδή εκείνες τις ημέρες ήμουν πολύ αδύναμη και δεν ένιωθα καλά, οι γονείς και τα αδέρφια μου ήταν εκεί για να με προστατεύσουν. Είμαι ακόμα ζωντανή σήμερα χάρη σ' αυτούς. Είναι σπουδαίο πράγμα να έχεις γονείς και αδέρφια. Έιχε ανόιξει η όρεξή μου βλέποντάς τους να τρώνε. Σε μια εποχή που είχαμε πάντα λίγα τρόφιμα, ανάγκαζα τον εαυτό μου να τρώω ακόμα και όταν δεν ήθελα πραγματικά, γιατί αισθανόμουνα ότι αν δεν έτρωγα τίποτα θα ήταν χειρότερα. Νομίζω ότι αυτό με βοήθησε πολύ.

Αφότου επέστρεψα στην Τονόγκα-μούρα, πήγαμε μερικές φορές στην Χιροσίμα με τον πατέρα μου. Μια μέρα, ένας αλλοδαπός που ήταν αιχμάλωτος πολέμου μας κυνήγησε στην πόλη. Ήμαστε ήδη εξαντλημένοι από το περπάτημα στην περιοχή, συν το ότι έπρεπε να προχωράμε εκεί που είχαν καταστραφεί οι δρόμοι από τον τυφώνα Μακουραζάκι. Παρόλο που καταφέραμε να του ξεφύγουμε τρέχοντας απελπισμένα, ακόμα δεν μπορώ να ξεχάσω το φόβο που ένιωσα τότε.

● Δεύτερος γάμος
Το 1957 παντρεύτηκα ξανά με κάποιον που είχε 3 παιδιά, και το μικρότερο παιδί του ήταν δύο χρονών. Στην αρχή, σκόπευα να αρνηθώ την πρόταση γάμου, γιατί ποτέ δεν είχα αναθρέψει παιδιά. Ωστόσο, μόλις γνώρισα τα παιδιά του, ήταν τόσο αξιολάτρευτα που άλλαξα γνώμη και αποφάσισα να τον παντρευτώ, σκεφτόμενη ότι θα μπορούσα να είμαι ευτυχής μεγαλώνοντας τα παιδιά αυτά, αφού η ελπίδα να αποκτήσω δικό μου παιδί ήταν μηδαμινή.

● Η κατάσταση της υγείας μου
Πολλές φορές ανησύχησα για την υγεία μου.  Επί του παρόντος, πρέπει να βλέπω πολλούς και διάφορους γιατρούς. Όταν πηγαίνω στον οδοντίατρο της γειτονίας για να μου βγάλει ένα δόντι, ο οδοντίατρος μού ζητά να με συνοδεύει και ένας παθολόγος, γιατί το αίμα μου δεν σταματάει να τρέχει.

Το 2001, περίπου 7 χρόνια πριν, έκανα εγχείρηση για καρκίνο των ωοθηκών. Επειδή ο καρκίνος είχε εξαπλωθεί και στο έντερο, ήταν σοβαρή εγχείρηση και χρειάστηκε να μου αφαιρεθεί μισό μέτρο εντέρου. Ο καρκίνος των ωοθηκών είναι μια ασθένεια που δύσκολα θεραπεύεται.

Είναι λοιπόν θαύμα που μπόρεσα κι επιβίωσα.

Όταν έπασχα από καρκίνο των ωοθηκών, είχα μία αίσθηση πικρότητας με τις τροφές. Τελευταία άρχισα να νιώθω το ίδιο οπότε πήγα στο νοσοκομείο για να δώ ένα γιατρό. Στο νοσοκομείο η διάγνωση ήταν ειλεός και χρειάστηκε να νοσηλευτώ.

● Έκθεση στην ακτινοβολία της ατομικής βόμβας
Αν και δεν έπαθα εγκαύματα από άμεση έκθεση στην ακτινοβολία της ατομικής βόμβας, οι μύγες γέννησαν αυγά σε διάφορα σημέια του σώματός μου, στα χέρια, στα πόδια και στην πλάτη, και χιλιάδες σκουλήκια άρχισαν να βγαίνουν από το δέρμα μου Ήταν ένας μαχαιρωτός πόνος σαν να σε τσιμπάει αλογόμυγα. Έχω ακόμα πολλά από τα σημάδια που άφησαν στην πλάτη μου αυτά τα σκουλήκια, γι' αυτό δεν θέλω να πηγαίνω σε δημόσια λουτρά, ούτε και ιαματικές πηγές.

Οι γιατροί στα νοσοκομεία όταν βλέπουν την πλάτη μου με ρωτούν τι συνέβη. Τους απαντώ ότι αυτό οφείλεται στην ατομική βόμβα. Μερικοί γιατροί με ρωτάνε επίσης αν η πλάτη μου ήταν εκτεθειμένη κατά τη στιγμή του βομβαρδισμού, αλλά δεν έγινε έτσι.

Η ειρήνη είναι  πολύ σημαντική. Πιστεύω ότι δεν πρέπει να κάνουμε πόλεμο. Και στο σπίτι σου ακόμα να έχεις προβλήματα , δεν είσαι ευτυχισμένος. Θα πρέπει, λοιπόν, να ελέγχουμε τον εαυτό μας για να μην προκαλούμ προβλήματα.

 
 

Με επιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος. Απαγορεύεται αυστηρά η μη εξουσιοδοτημένη χρήση φωτογραφιών και άρθρων του ιστότοπου αυτού.
HOMEに戻る Top of page
Copyright(c) Hiroshima National Peace Memorial Hall for the Atomic Bomb Victims
Copyright(c) Nagasaki National Peace Memorial Hall for the Atomic Bomb Victims
All rights reserved. Unauthorized reproduction of photographs or articles on this website is strictly prohibited.
初めての方へ個人情報保護方針
日本語 英語 ハングル語 中国語 その他の言語