● Η ζωή εκείνη την εποχή
Γεννήθηκα το 1917 στη Νακανόσο-μούρα, της επαρχίας Μιτσούγκι-γκούν (τη σημερινή Ιννοσίμα-Νακανόσο-τσο, Ονομίτσι-σι). Όσο ο πατέρας μου δούλευε στο ταχυδρομείο της Νακανόσο, η μητέρα μου ασχολιόταν με τα οικοκυρικά και καλλιεργούσε ένα μικρό χωράφι. Γεννήθηκα εγώ ώς πρότος γιός της οικογένειά μας αφού είχαν γεννηθεί οι τρείς μεγαλύτερες αδερφές μου και δύο χρόνια αργότερα γεννήθηκε ο μικρότερός μου αδερφός. Η μεγαλύτερη αδελφή μου πέθανε το 1924, λίγο αφότου γεννήθηκε. Μετά πέθανε κι η μητέρα μου. Από τότε, ζούσα μόνος με τον πατέρα μου.

Το 1939 έλαβα το δελτίο στρατεύσης και τοποθετήθηκα στην 5η Μεραρχία, στο 5ο τάγμα πυροβολικού. Ως αρχηγός διμοιρίας, πολέμησα για τρία χρόνια σε διάφορες εμπόλεμες ζώνες στο Βιετνάμ και στην Κίνα. Αφού έληξε η θητεία μου στο στρατό, εργάστηκα για το πολυκατάστημα Μακουράσι στο υποκατάστημα του Χικάρι που διεύθυνε ο ξάδελφός μου. Το 1943, άλλαξα δουλειά και άριχσα να δουλεύω στο υποκατάστημα του Χικάρι της εταιρείας «Χαλυβουργική Μιγιάτζι» που διεύθυνε ο παππούς μου. Άλλαξα δουλειά γιατί η έδρα της νέας εταιρείας ήταν πιο κοντά στο σπίτι του πατέρα μου και σκέφτηκα ότι αυτό θα με εξυπηρετούσε για να τον φροντίζω.

Παντρεύτηκα την περίοδο που άλλαξα δουλειά και ο πρώτος γιος μου γεννήθηκε τον Απρίλιο του 1944.

Τον Απρίλιο του 1945, έλαβα δελτίο επιστράτευσης για δεύτερη φορά. Αυτή τη φορά έστειλα την γυναίκα και τα παδιά μου στην Ιννοσίμα. Τοποθετήθηκα και πάλι στο πυροβολικό, στο 5ο τάγμα, αλλά αυτή τη φορά δούλευα στα κεντρικά γραφεία του τάγματος σαν γραματέας. Η κύρια δύναμη των στρατευμάτων είχε αποσταλεί για να υπερασπιστεί την ηπειρωτική χώρα έτσι ο αριθμός των στρατιωτών που έμειναν στην έδρα μου ήταν πολύ περιορισμένος. Τα κύρια καθήκοντά μου στον γραμματειακό τομέα ήταν να συντάξω ένα μητρώο στρατιωτών και να μοιράζω στρατιωτικές ατζέντες ενώ δεν χρειαζόταν καν να παίρνω μέρος σε στρατιωτικά γυμνάσια.

Ο ανώτερος μου, λοχίας Οκάντα,  ο οποίος καταγόταν από την Κομπατάκε-μούρα της επαρχίας Τζινσέκι-γκούν (τη σημερινή Τζινσεκικόγκεν, της επαρχίας Τζινσέκι- γκούν), ήταν ένας εξαιρετικός άνθρωπος. Δουλεύαμε κι οι δύο μόνοι μας στο ίδιο γραφείο και επειδή με συμπαθούσε πολύ, μου φερόταν πολύ καλά.

Τον Ιούνιο του 1945, η στρατιά μου μετονομάστηκε σε Αποθεματικά Πυροβολικού του Στρατού της περιοχής Τσουγκόκου (111η Μονάδα του Τσουγκόκου). Η μονάδα βρισκόταν στη δυτική πλευρά του κάστρου της Χιροσίμα. Χτίστηκαν γύρω από την τάφρο αρκετοί, 4 ή 5 διώροφοι στρατώνες  όπου έμεναν τέσσερεις ομάδες.

● Πώς ήταν η κατάσταση πριν το βομβαρδισμό
Αφού τελείωσε η θητεία μου στο στρατό, σκόπευα να να επιστρέψω στη δουλειά μου στο προηγούμενο μου γραφείο. Η εταιρεία μου που φαινόταν πως σκόπευε το ίδιο, ανέμενε την επιστροφή μου στη δουλειά και έτσι μου παρέδωσαν στην πυροβολαρχία μία επιστολή από τον πρόεδρο όπου με ρωτούσε αν θα μπορούσα να επισκεφθώ την πόλη Χικάρι για να συμμετάσχω μία σημαντική επαγγελματική συνεδρίαση.

Δίσταζα όμως να ζητήσω άδεια εξόδου  επειδή δεν ήθελα να με παρεξηγήσουν οι συνάδελφοί μου και να νομίσουν ότι φεύγω απλά για να δώ τους συγγενείς μου που ήταν και εργοδότες μου.

Ενώ αμφιταλατευόμουν, ο λοχίας Οκάντα πολύ ευγενικά μου είπε «Μην ανησυχείς. Θα βγάλω εγώ την άδεια για σένα.» Χάρη σ' αυτόν, πήρα ειδική άδεια εξόδου και πήγα στην πόλη Χικάρι την Κυριακή στις 5 Αυγούστου. Η άδεια περιλάμβανε τον όρο ότι θα επέστρεφα στη μονάδα μου με το τρένο που θα έφτανε στο σταθμό της Χιροσίμα στις 9:00 το επόμενο πρωί της Δευτέρας 6 Αυγούστου.

Στις 6 Αυγούστου, ξύπνησα στις 4:00 το πρωί κι αφού έφαγα πρωινό πήρα την ατμομηχανή από το σταθμό Χικάρι. Στις 8:15, όταν έπεσε η ατομική βόμβα, πιστεύω ότι η ατμομηχανή μου βρισκόταν στην περιοχή λίγο πριν από το σταθμό Ιγουακούνι. Επειδή δεν ακούγονταν οι εξωτερικοί θόρυβοι, αφού η ατμομηχανή έκανε η ίδια μεγαλύτερο θόρυβο, δεν άκουσα τον ήχο της έκρηξης. Αλλά όλοι οι επιβάτες κοίταξαν την ίδια στιγμή από τα παράθυρα της δεξιάς, προς την κατεύθυνση της διαδρομής, πλευράς της ατμομηχανής και είπαν «Ένα τεράστιο σύννεφο καπνού, σαν διαφημιστικό μπαλόνι ανεβαίνει στον ουρανό της Χιροσίμα». Χωρίς καμία ανακοίνωση, γιατί κανείς δεν ήξερε τι συνέβαινε, η ατμομηχανή συνέχισε μέχρι που ξαφνικά σταμάτησε στο σταθμό Ιτσουκαΐτσι. Σε αυτό το σταθμό, όπου βρισκόταν σταματημένη και η προηγούμενη ατμομηχανή , οι επιβάτες πήραν εντολή να αποβιβαστούν επειδή δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε προς την κατεύθυνση της Χιροσίμα. Δεν ήξερα τί να κάνω, γιατί είχα υποσχεθεί να επιστρέψω στη μονάδα μου μόλις έφτανα στις 9:00 στη Χιροσίμα.

Μπροστά από το σταθμό Ιτσουκαΐτσι, από τον μαύρο καπνό που έβγαζε μία ατμομηχανή, είχε σκοτεινιάσει σαν να ήταν νύχτα τόσο που μόλις και μετά βίας ένιωθα τα άτομα γύρω μου να κινούνται. Μετά από λίγο, όταν άρχισε να διαλύεται ο μαύρος καπνός, διέκρινα ένα φορτηγό της στρατιωτικής αστυνομίας που ήταν σταθμευμένο εκεί κοντά. Φαινόταν να είχαν μόλις τελειώσει κάποια δουλειά κι όταν τους ζήτησα να με πάνε στο κάστρο της Χιροσίμα για να επιστρέψω στη μονάδα μου, με δεχτήκαν αμέσως. Ήταν δύο, ένας δεκανέας και ένας λοχίας, ήταν πολύ κάλα και δεν είχαν καθόλου εμφανείς τραυματισμόυς, οπότε μάλλον δεν είχαν εκτεθεί άμεσα στην ακτινοβολία της ατομικής βόμβας. Αν είναι ακόμα ζωντανοί σήμερα, θα ήθελα να τους εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου.

● Η κατάσταση στην πόλη μετά την ρίψη της ατομικής βόμβας
Αν και δεν θυμάμαι ακριβώς ποια διαδρομή πήραν από το Ιτσουκαΐτσι στη Χιροσίμα, νομίζω ότι πήραν έναν δρόμο κατευθείαν μέσα από κάτι ορυζώνες. Στο δρόμο ποτάμι οι πρόσφυγες που έτρεχαν να ξεφύγουν από την καταστροφή. Αφού μπήκαμε στη Χιροσίμα, ακολουθήσαμε το δρόμο κατά μήκος των γραμμών του τραμ. Φαινόταν ότι όλοι είχαν ήδη φύγει, η πόλη ήταν έρημη, δεν είδαμε ούτε καν σκυλιά και γάτες.

Αν και τους είχα ζητήσει να με πάνε μέχρι το κάστρο της Χιροσίμα, με άφησαν λίγο πριν από τη γέφυρα Αϊόι. Η μονάδα μου ήταν πάρα πολύ κονά στη γέφυρα, οπότε σκέφτηκα να πάω με τα πόδια. Αλλά δεν μπορούσα, ο δρόμος έκαιγε. Φορούσα παπούτσια με κορδόνια τυλιγμένα με γκέτες, αλλά δεν μπορούσα να προχωρήσω ούτε ένα μέτρο, οπότε χρειάστηκε να σταματήσω πάνω στη γέφυρα.

Προχωρούσα μισό μέτρο μπρος πίσω πάνω στη γέφυρα Αϊόι για καμία ώρα μέχρι που ξαφνικά άρχισε να βρέχει δυνατά, οι σταγόνες ήταν σαν βελόνες που καρφώνονταν στο δέρμα μου. Ήταν μια μαύρη βροχή, που μούσκευε την περιοχή σαν να είχε χυθεί παντού πετρέλαιο. Ωστόσο, όταν σκούπισα το βρεγμένο μου πρόσωπο με τα χέρια μου, δεν το ένιωσα καθόλου λιπαρό. Χωρίς καταφύγιο και μουσκεμένος έως το κόκκαλο περίμενα πάνω στο καμένο έδαφος μέχρι να σταματήσει η βροχή.
Αφού σταμάτησε η βροχή, ξαφνικά δρόσισε σαν να ήταν φθινόπωρο. Κρύωσε και ο δρόμος αρκετά και μπορούσα να περπατήσω Όταν έφτασα στην μονάδα μου, οι στρατώνες ήταν σε άθλια κατάσταση. Ήταν σαν να μην είχε υπάρξει τίποτα εκεί πριν, όλα τα κτίρια είχαν γίνει στάχτη που παρασύρθηκε από τη βροχή.

Ο λοχίας Οκάντα είχε εγκαύματα σε όλο του το σώμα αλλά εξακολουθούσε να αναπνέει.

Επειδή τα εγκαύματα τού είχαν αλλάξει εντελώς την όψη, δεν τον αναγνώρισα μέχρι που μου μίλησε και είπε «Μιγιάτσι, τυχερέ!» Έφυγα για λίγο, αλλά όταν επέστρεψα σε εκείνο το σημείο το απόγευμα, δεν μπόρεσα να βρω τον λοχία Οκάντα. Πρέπει να τον είχαν μεταφέρει κάπου αλλού και δεν βρισκόταν πλέον εκεί.

Αν και η μνήμη μου είναι κάπως θολή, θα πρέπει να ήταν αμέσως μετά τη μαύρη βροχή της 6ης Αυγούστου, που γνώρισα τον στρατηγό Σουνρόκου Χάτα, της 2ης Στρατιάς. Πήρα εντολή από έναν υπασπιστή που ήταν με τον στρατηγό «Εσύ! Πάρε τον στρατηγό Χάτα και πέρασέ τον στην απέναντι όχθη του ποταμού Τέμμα, και φρόντισε να μη βραχεί!» Ακολούθησα την εντολή να περάσω στην απέναντι όχθη του ποταμού με το στρατηγό στην πλάτη μου, αλλά δεν αισθάνθηκα καθόλου βάρος επειδή ο στρατηγός Χάτα ήταν μικρόσωμος άντρας.

● Eπιχειρήσεις διάσωσης
Στα δυτικά του χώρου παρέλασης, συγκεντρώθηκαν 90 περίπου στρατιώτες που είχαν επιζήσει από την ατομική βόμβα. Τους ανέθεσαν την αποτέφρωση των πτωμάτων. Ο αριθμός πτωμάτων που έπρεπε να αποτεφρωθούν ήταν τεράστιος, την πρώτη μέρα αποτέφρωσαν 250 και την επόμενη 300.

Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο σ' αυτήν την επιχείρηση ήταν δύο αμερικανοί στρατιώτες που κείτονταν νεκροί στα σκαλιά του κάστρου της Χιροσίμα. Θα πρέπει να ήταν δύο από τους αιχμάλωτους πολέμου των αμερικανικών δυνάμεων που τότε τους είχαν κρατήσει σε ένα κτίριο κοντά στο κάστρο της Χιροσίμα.

Στις 6 Αυγούστου δεν είχαμε καθόλου τροφή, πήρα 30 άνδρες μου στο δημαρχείο για να τους ζητήσω να μας δώσουν μερικές γαλέτες. Στο δημαρχείο, τα πράγματα ήταν διαφορετικά από ό,τι περιμέναμε. Τελικά μαλώσαμε με τους υπαλλήλους του δημαρχείου αλλά δεν μπορέσαμε να πάρουμε γαλέτες. Εκείνη την ημέρα δεν είχαμε άλλη επιλογή παρά να πιούμε ζεστό νερό με ζάχαρη, για να μην σκεφτόμαστε  την πείνα μας.

Από τις 7 Αυγούστου, μπορέσαμε να πάρουμε μπαλάκια ρυζιού και σκληρά μπισκότα σε συσσίτιο, χάρη στις δραστηριότητες των ομάδων διάσωσης από άλλες περιοχές.

Οι επιχειρήσεις διάσωσης συνεχίστηκαν μέχρι τα τέλη Αυγούστου και σε όλη εκείνη την περίοδο κοιμόμασταν έξω.

Στις 31 Αυγούστου, εκδόθηκε τελικά εντολή να καταργηθούν όλες οι μονάδες. Όταν καταργήθηκαν οι μονάδες, οι προμήθειες που είχαν περισέψει στις στρατιωτικές αποθήκες διανεμήθηκαν στους στρατιώτες. Εγώ πήρα στρατιωτικές στολές και κουβέρτες. Μερικοί στρατιώτες που προέρχονταν από αγροτικές οικογένειες πήραν άλογα του στρατού και γύρισαν σπίτι τους με αυτά.

Επέστρεψα στην Ιννοσίμα με το πλοίο που μας υποδέχτηκε στο λιμάνι του Ιτοζάκι.

● Ασθένειες
Περίπου δύο μήνες μετά την επιστροφή μου στην Ιννοσίμα, ενώ ουρούσα έξω στα χωράφια, με έκπληξη παρατήρησα ότι ούρησα περίπου μιάμιση οκά (1,8 λίτρα) και τα ούρα είχαν χρώμα καφέ. Μετά από αυτό, τα ούρα συνέχισαν να έχουν χρώμα καφέ. Το επόμενο έτος, πήγα στο νοσοκομείο με γαστρεντερικά προβλήματα. Επίσης, αργότερα μπήκα στο νοσοκομείο με ηπατική ανεπάρκεια. Το 1998, έπαθα καρκίνο της ουροδόχου κύστης και νοσηλεύτηκα στο νοσοκομείο ενώ η θεραπεία μου συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Τον Σεπτέμβριο του 1960 πήρα το βιβλιάριο υγείας θύματος ατομικής βόμβας. Πριν πάρω το το βιβλιάριο αναρωτιόμουνα εάν ήθελα να δεχτώ το το βιβλιάριο ή όχι, αλλά τελικά αποφάσισα να το πάρω ύστερα από παρότρυνση του Δημαρχείου. Στη συνέχεια, κάθε φορά που αρρώσταινα με κάποια ασθένεια που μπορεί να είχε προκληθει από την ατομική βόμβα, αισθανόμουν ευγνώμων που είχα το βιβλιάριο.

● Η ζωή μετά τον πόλεμο
Μετά τον πόλεμο, άνοιξα ένα μικρό παντοπωλείο στην Ιννοσίμα. Επειδή ήταν γενικό το εμπόριο στην επαρχία, πουλούσαμε όχι μόνο τρόφιμα αλλά και αποφλοιώναμε ρύζι και σιτάρι, παραγάγαμε αιθέρια έλαια και αργότερα φέρναμε ακόμα και οικιακές συσκευές. Η ζωή δεν ήταν εύκολη, αλλά μετριάζοντας τα έξοδα, κατάφερα να σπουδάσω τα παιδιά μου στο πανεπιστήμιο.

Το 1946, λίγο μετά τη γέννηση της πρωτότοκης κόρης μου, το μωρό και η γυναίκα μου πέθαναν. Αφού ξαναπαντρεύτηκα την τωρινή μου γυναίκα το 1947, κάναμε δύο γιους και μια κόρη. Τα παιδιά μου γεννήθηκαν μετά τον πόλεμο, και ήταν όλα τους αδύναμα σωματικά, υποψιάστηκα ότι αυτό οφείλεται στην έκθεσή μου στην ακτινοβολία. Η σύζυγός μου έλεγε στην κόρη μας για να μην αναφέρει ότι ήταν απόγονος δεύτερης γενιάς θύματος της ατομικής βόμβας, γιατί θα είχε δυσκολία να παντρευτεί αργότερα εξαιτίας αυτού του γεγονότος.

● Αναμνήσεις για τον λοχία Οκάντα που σκοτώθηκε από την ρήψη στην ατομικής βόμβα
Αν ο πόλεμος συνεχιζόταν μετά τη ρίψη της ατομικής βόμβας, η Ιαπωνία θα βρισκόταν σε κρίσιμη κατάσταση. Πιστεύω ότι η σημερινή ειρήνη βασίζεται στις τεράστιες θυσίες πολλών.

Χάρη στην ευγενική βοήθειά του λοχία Οκάντα να πάρει για μένα άδεια εξόδου, απέφυγα την άμεση έκθεση στην ραδιενεργό ακτινοβολία και είμαι σήμερα ακόμα ζωντανός. Έχασα τα ίχνη του λοχία από τις 6 Αυγούστου, ανησυχούσα για αυτόν από τότε που μου είπε τα τελευταία του λόγια «Μιγιάτσι, τυχερέ!». ΉΘέλα να μεταφέρω τη βαθύτατη εκτίμησή μου προς το λοχία Οκάντα. Κατανοώντας τα συναισθήματά μου για αυτόν, τα παιδιά μου έψαξαν για πληροφορίες σχετικά με αυτόν στο Διαδίκτυο, τηλεφώνησαν σε διάφορους ναούς έναν προς ένα, ρωτώντας αν ήξερε κάποιος πού βρισκόταν και τελικά βρήκαν τον τάφο του.

Το 2007, με όλη την οικογένειά μου επισκεφτήκαμε τον τάφο του λοχία Οκάντα. Αφού εξέφρασα την ευγνωμοσύνη μου μπροστά στον τάφο του, ένιωσα ένα μεγάλο βάρος να μου φεύγει από το στήθος.